Bình luận về Nguyên tắc và trình tự xử lý bồi thường thiệt hại trong lao động

Bình luận về Nguyên tắc và trình tự xử lý bồi thường thiệt hại trong lao động

Khi người lao động gậy thiệt hại cho công ty mình, họ phải có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại. Việc người sử dụng lao động yêu cầu người lao động bồi thường thiệt hại phải thực hiện theo nguyên tắc và trình tự xử lý bồi thường thiệt hại trong lao động được quy định tại Bộ luật lao động 2012. Cụ thể Điều 131 Bộ luật lao động 2012 quy định

– Việc xem xét, quyết định mức bồi thường thiệt hại phải căn cứ vào lỗi, mức độ thiệt hại thực tế và hoàn cảnh thực tế gia đình, nhân thân và tài sản của người lao động.

-Trình tự, thủ tục, thời hiệu xử lý việc bồi thường thiệt hại được áp dụng theo quy định tại Điều 123 và Điều 124 của Bộ luật lao động.

Về điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, các trường hợp bồi thường thiệt hại, mời bạn đọc theo dõi bài viết “bồi thường thiệt hại trong lao động ”

Điều 131 quy định 2 vấn đề: căn cứ bồi thường thiệt hại vật chất và trình tự, thủ tục, thời hiệu xử lý bồi thường thiệt hại vật chất.

1. Căn cứ bồi thường thiệt hại vật chất:

–  Khi tiến hành xử lý việc bồi thường thiệt hại, quyết định mức bồi thường thiệt hại, người sử dụng lao động phải căn cứ vào lỗi của người lao động (hình thức lỗi cố ý hay vô ý, mức độ lỗi nặng hay nhẹ…), mức độ thiệt hại thực tế (phải tính được giá trị bằng tiền) và hoàn cảnh thực tế gia đình, nhân thân và tài sản của người lao động. Quy định như vậy là hợp lý, nhằm bảo đảm việc bồi thường thiệt hại được thực hiện trên thực tế.

Vì có trường hợp người lao động làm thiệt hại, song do hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, người lao động không thể có khả năng bồi thường. Điều đó vừa thể hiện tính nhân văn của pháp luật lao động đồng thời cũng chú trọng khả năng thực thi của pháp luật lao động trên thực tế đời sống.

2. Trình tự, thủ tục, thời hiệu xử lý việc bồi thường thiệt hại:

Trình tự, thủ tục, thời hiệu xử lý việc bồi thường thiệt hại được áp dụng như trình tự, thủ tục, thời hiệu xử lý kỷ luật lao động. Theo đó, có thể hiểu thẩm quyền xử lý bồi thường thiệt hại vật chất là của người sử dụng lao động.

– Đối với thời hiệu xử lý việc bồi thường thiệt hại sẽ được áp dụng giống như quy định tại Điều 124 Bộ luật lao động 2012. Theo đó:

+ Thời hiệu xử lý bồi thường thiệt hại tối đa là 06 tháng, kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm; trường hợp hành vi vi phạm liên quan trực tiếp đến tài chính, tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý bồi thường thiệt hại tối đa là 12 tháng

+ Những trường hợp không bị xử lý bồi thường thiệt hại trong khoảng thời gian nghỉ ốm, điều dưỡng, nghỉ việc được người sử dụng lao động đồng ý, đang bị tạm giữ, tạm giam, đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luật đối với hành vi vi phạm, khi hết thời gian trên, nếu còn thời hiệu để xử lý bồi thường thiệt hại thì người sử dụng lao động tiến hành xử lý ngay, nếu hết thời hiệu thì được kéo dài thời hiệu để nhưng tối đa không quá 60 ngày kể từ ngày hết thời gian nêu trên. Còn đối với trường hợp lao động nữ có thai, nghỉ thai sản, người lao động nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi, khi hết thời gian này, mà thời hiệu xử lý bồi thường thiệt hại đã hết thì được kéo dài thời hiệu xử lý nhưng tối đa không quá 60 ngày kể từ ngày hết thời gian nêu trên.

+ Quyết định xử lý kỷ luật lao động phải được ban hành trong các thời hạn nêu trên

 (mời bạn đọc theo dõi chi tiết bài viết “thời hiệu xử lý kỷ luật trong lao động” của Lawkey).

– Trình tự, thủ tục xử lý việc bồi thường thiệt hại được áp dụng giống như quy định tại Điều 123 Bộ luật lao động 2012:

“1. Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau: 

a) Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;

b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở;

c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa; trường hợp là người dưới 18 tuổi thì phải có sự tham gia của cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật;

d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được lập thành biên bản.

Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.

Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.

Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:

a) Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;

b) Đang bị tạm giữ, tạm giam;

c) Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 Điều 126 của Bộ luật này;

d) Lao động nữ có thai, nghỉ thai sản; người lao động nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.

Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.”

Quá trình xử lý bồi thường thiệt hại cũng phải tuân theo các thủ tục như khi xử lý kỷ luật lao động. Nghĩa là người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động; Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở; Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa; Trường hợp người lao động là người chưa thành niên (dưới 18 tuổi) thì phải có sự tham gia của cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật; Việc xử lý bồi thường thiệt hại vật chất phải được lập thành biên bản; Quyết định xử lý bồi thường thiệt hại vật chất phải được ban hành trong thời hạn pháp luật quy định (chi tiết mời bạn đọc theo dõi bài viết “thẩm quyền, trình tự, nguyên tắc xử lý kỷ luật trong lao động” của Lawkey).

Nhìn chung, thủ tục xử lý bồi thường thiệt hại vật chất được quy định cụ thể và chặt chẽ, có tính khả thi. Một mặt thể hiện sự bảo vệ của pháp luật đối với quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, mặt khác pháp luật còn bảo đảm cho người lao động có đủ khả năng và điều kiện chấp hành nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do mình gây ra trong quá trình thực hiện nghĩa vụ lao động.

Trên đây là nội dung Bình luận về Nguyên tắc và trình tự xử lý bồi thường thiệt hại trong lao động Lawkey gửi tới bạn đọc.