Hợp đồng lao động và các loại hợp đồng lao động

Khi bắt đầu một công việc, nhiều người lao động quan tâm tới tiền lương, ngày nghỉ, các khoản thưởng,… có trong hợp đồng, mà ít ai để ý tới loại hợp đồng mà mình đang ký là loại hợp đồng gì. Điều này có thể làm mất đi những quyền lợi cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng của người lao động mà pháp luật bảo vệ. Vì vậy, trước khi bắt đầu một công việc, người lao động nên tìm hiểu khái quát quy định về các loại hợp đồng lao động.

1. Hợp đồng lao động là gì?

Hợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

Giao kết hợp đồng lao động phải dựa trên các nguyên tắc:

– Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực.

– Tự do giao kết hợp đồng lao động nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội.

Xem thêm: Khi giao kết hợp đồng lao động người lao động cần lưu ý gì?

2. Các loại hợp đồng lao động

Theo quy định tại Điều 22 Bộ luật lao động 2012, hợp đồng lao động được chia thành 3 loại sau đây:

– Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng.

– Hợp đồng lao động xác định thời hạn: là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong khoảng thời gian từ đủ 12 đến 36 tháng.

– Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng.

3. Hình thức các loại Hợp đồng lao động

Bộ luật lao động 2012 quy định hầu hết các loại hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản.

Chỉ đối với công việc tạm thời có thời hạn dưới 03 tháng, các bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói.

3. Nội dung của các Hợp đồng lao động

Hợp đồng lao động được ký kết dưới loại hình nào cũng đều phải có các nội dung chủ yếu được quy định tại Điều 23 Bộ luật lao động 2012 sau đây:

a) Tên và địa chỉ người sử dụng lao động hoặc của người đại diện hợp pháp;

b) Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, địa chỉ nơi cư trú, số chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ hợp pháp khác của người lao động;

c) Công việc và địa điểm làm việc;

d) Thời hạn của hợp đồng lao động;

đ) Mức lương, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác;

e) Chế độ nâng bậc, nâng lương;

g) Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;

h) Trang bị bảo hộ lao động cho người lao động;

i) Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế;

k) Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.

Khi người lao động làm việc có liên quan trực tiếp đến bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ theo quy định của pháp luật, thì người sử dụng lao động có quyền thỏa thuận bằng văn bản với người lao động về nội dung, thời hạn bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, quyền lợi và việc bồi thường trong trường hợp người lao động vi phạm.

Đối với người lao động làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp thì tùy theo loại công việc mà hai bên có thể giảm một số nội dung chủ yếu của hợp đồng lao động và thỏa thuận bổ sung nội dung về phương thức giải quyết trong trường hợp thực hiện hợp đồng chịu ảnh hưởng của thiên tai, hoả hoạn, thời tiết.

4. Hiệu lực của các loại hợp đồng lao động

Hợp đồng lao động không phụ thuộc loại hợp đồng lao động đều có hiệu lực kể từ ngày các bên giao kết trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

5. Thực hiện hợp đồng lao động

Không phụ thuộc vào loại hợp đồng lao động, Công việc theo hợp đồng lao động phải do người lao động đã giao kết hợp đồng thực hiện. Địa điểm làm việc được thực hiện theo hợp đồng lao động hoặc theo thỏa thuận khác giữa hai bên.

6. Cách sử dụng từng loại hợp đồng để ký kết

– Đối với những công việc có tính ổn định thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên, người sử dụng lao động có thể lựa chọn hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn để giao kết với người lao động. Đối với công việc này, người sử dụng lao động không được giao kết hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo mọt công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng với người lao động, trừ trường hợp phải tạm thời thay thế người lao động đi làm nghĩa vụ quân sự, nghỉ theo chế độ thai sản, ốm đau, tai nạn lao động hoặc nghỉ việc có tính chât tạm thời khác.

– Đối với công việc có tính mùa vụ, công việc có tính đột xuất, tạm thời mà thời hạn kết thúc là dưới 12 tháng hoặc trong những trường hợp phải tạm thời thay thế người lao động đi làm nghĩa vụ quân sự, nghỉ theo chế độ thai sản, ốm đau, tai nạn lao động hoặc nghỉ việc có tính chất tạm thời khác thì người sử dụng lao động có thể lựa chọn hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng để giao kết với người lao động. Tuy nhiên, cần lưu ý đối với những trường hợp này, Nhà nước không cấm người sử dụng lao động lựa chọn hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng lao động xác định thời hạn để giao kết với người lao động, vì việc làm này không gây bất lợi cho người lao động.

Để bảo vệ quyền lợi của người lao động, cụ thể là để ổn định việc làm, thu nhập, đời sống cho người lao động và gia đình họ, Bộ luật lao động cũng quy định trường hợp hợp đồng lao động xác định thời hạn và hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn, hai bên phải giao kết hợp đồng lao động mới, nếu không giao kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng xác định thời hạn (từ đủ 12 tháng đến 36 tháng) sẽ đương nhiên trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn hay hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng sẽ đương nhiên trở thành hợp đồng lao động có thời hạn 24 tháng.

Trường hợp hai bên có giao kết hợp đồng lao động là loại hợp đồng lao động xác định thời hạn thì cũng chỉ được giao kết thêm một lần loại hợp đồng này. Khi hợp đồng hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì hai bên phải giao kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

Thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp vẫn sử dụng sai loại hợp đồng lao động để giao kết với người lao động, chẳng hạn như: sau thời gian thử việc, để tiếp tục thử thách người lao động hoặc để né tránh nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động, người sử dụng lao động đã ký hợp đồng mùa vụ hoặc hợp đồng lao động với thời hạn dưới 12 tháng với người lao động mặc dù căn cứ vào tính chất công việc thì người sử dụng lao động phải sử dụng hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng lao động xác định thời hạn (từ đủ 12 tháng đến 36 tháng) để giao kết với người lao động đảm bảo tính hợp pháp của việc sử dụng loại hợp đồng lao động

Trên đây là nội dung về Hợp đồng lao động và các loại hợp đồng lao động theo quy định LawKey gửi đến bạn đọc.